9+
سوگ درمانی چیست؟
زمان پیشنهادی برای مطالعه این مقاله: 4 دقیقه
مراحل سوگ و عزاداری یکی از اصلی ترین بخش های از دست دادن عزیز است.
مراحل عزاداری که برای افراد مختلف بر اساس فرهنگ، دین و شرایط شخصیتی متفاوت میباشد.
از دست دادن همیشه سخت و طاقت فرساست.
از دست دادن فردی عزیز در زندگی یکی از سخت ترین فقدان هاست که گاه فرد را با خود به مرزهای افسردگی می برد و باعث بحرانهای شدید عاطفی میشود.
مراحل سوگ و عزاداری عزیز، واقعیتی همگانی است که همه انسانها در سرتاسر جهان و در فرهنگ های مختلف تجربه میکنند.
مراحل سوگ و عزاداری میتواند واکنش فرد به بیماری لاعلاجی مانند سرطان، فقدان رابطه عاطفی و یا مرگ یک موجود ارزشمند مانند افراد نزدیک و یا حیوان خانگی باشد.
مراحل سوگ و عزاداری چقدر است؟
فرد بازمانده از زمانی که دچار فقدان و سوگ میشود تا زمانی که با آن کنار میاید و آن را می پذیرد اغلب پنج مرحله را طی میکند.
البته ممکن است همه افراد تمامی مراحل سوگ و عزاداری را به طور کامل و به ترتیب زیر تجربه نکنند.
باید به این نکته توجه داشت که واکنش هر فرد نسبت به فقدان و سوگ متفاوت است.
برخی ممکن است عواطف خود را آشکارا بروز بدهند و برخی اندوه خود را فروخورده و پنهان کنند.
پس نحوه واکنش افراد را به سوگ قضاوت نکنیم چرا که هر فردی احساسات متفاوتی را تجربه میکند.
انکار و انزوا
اولین واکنش اغلب افراد هنگام شنیدن خبر فوت عزیز شان، جدایی و یا شنیدن خبر بیماری لاعلاج انکار و انزوا هست.
جملاتی مانند: ( نه امکان نداره، حتما اشتباه شده..) نمونه ای از هزاران جمله های ناباورانه ای است که فرد به زبان میاورد.
انکار مکانیزم دفاعی است که فرد را از شوک ناگهانی خبر ناگوار نجات میدهد.
فرد سوگوار سعی در فرار از واقعیت دارد و دنیا و زندگی را بی معنا و بی ارزش می بیند.
این مرحله یک پاسخ موقت برای گذر از رنج فقدان است.
خشم یکی از اصلی ترین مراحل سوگ درمانی است
از مراحل سوگ و عزاداری که پس از انکار و انزوا ظاهر میشود خشم است.
در این مرحله احساسات فرد بسیار شکننده است و خودش را به صورت خشم و ناراحتی نشان می دهد.
این خشم گاهی اشیا، افراد خانواده و دوستان حتی افراد غریبه را نشانه میگیرد و در بسیاری از مواقع فرد این خشم را نسبت به متوفی دارد.
فرد میداند به صورت منطقی متوفی مقصر نیست.
اما به صورت عاطفی بازمانده او را مسئول اندوه و وضعیت فعلی خود میداند.
( چرا رفت؟ چرا من را تنها گذاشت… ) و جملاتی از این قبیل همگی نشان دهنده احساس خشم بازمانده نسبت به عزیز از دست رفته است.
در برخی موارد پزشکی که تشخیص بیماری متوفی را داده است اما نتوانسته او را مداوا کند مورد خشم بازماندگان قرار می گیرد.
معامله، چانه زنی و حسرت
در یکی از مراحل سوگ و عزاداری بازماندگان در حسرت کارهایی هستند که میتوانستند برای زنده نگه داشتن متوفی انجام دهند و کوتاهی کرده اند.
این مرحله گاهی با احساس عذاب وجدان و گناه همراه است.
اگر او را سریعتر به بیمارستان برده بودیم …
اگر او را برای معالجه به خارج از کشور برده بودیم…
و یا اگر نسبت به او رفتار بهتری داشتیم …..
این جملات نمونه هایی است که در مرحله سوم از بازماندگان شنیده میشود.
برخی این مرحله را معامله می نامند چرا که بازماندگان حاضر به انجام هر کاری هستند تا عزیز از دست رفته را به زندگی برگردانند.
افسردگی یکی دیگر از مراحل سوگ و عزاداری است.
فرد در غم از دست دادن عزیزش و یا فقدان حاصل شده دچار یکی از انواع افسردگی می شود.
در این نوع از افسردگی اندوه و حسرت بسیاری در فرد مشاهده میشود.
اما باید مراقب بود این افسردگی و ناراحتی به استرس پنهان و دائم تبدیل نشود.
پذیرش آخرین بخش از مراحل عزاداری است.
متاسفانه رسیدن به مرحله پذیرش به عنوان آخرین مرحله از مراحل سوگ و عزاداری برای همه افراد امکان پذیر نیست.
بخصوص در مواقعی که مرگ ناگهانی و پیش بینی نشده اتفاق افتاده و یا فرد بازمانده توانایی مقابله با حجم بالای اندوه و غم را ندارد و همچنان در مراحل انکار و خشم مانده است.
نباید مقاومت فرد در برابر امور اجتناب ناپذیری همچون مرگ را نشانه ای شجاعت او دانست.
چرا که فرد با این کار شانس داشتن آرامش را از خود میگیرد.
مرحله پذیرش دوره آرامش و گذر از اندوه است. رسیدن به مرحله پذیرش به معنای بازگشت فرد به شادی نیست.
بلکه مرحله سازگاری او با واقعیت مرگ و فقدان است و نباید عدم روحیه شاد فرد را به افسردگی نسبت داد.
در نهایت مقابله با فقدان و سوگ، یک تجربه عمیق شخصی و منحصربه فرد است.
هیچ کسی به تنهایی قادر نیست فرد عزادار را به راحتی از غم برهاند و احساسات او را کاملا درک کند.
اما اطرافیان میتوانند با حضور در کنار فرد عزادار به او در گذر از این پروسه تا رسیدن به پذیرش کمک کنند.
فرد باید غمی که در او وجود دارد را کاملا بپذیرد و آن را احساس کند چرا که مقاومت کردن در برابر آن پروسه درمان را طولانی تر خواهد کرد.
مهم ترین نکته پذیرش فقدان به عنوان واقعیت گریز ناپذیر زندگی است و باور به اینکه تا زمانی که زندگی هست، امید هم وجود دارد.
تا زمانی که امید هست، زندگی هم وجود دارد.
منبع: کتاب مرگ و انکار، نوشته الیزابت کوبلر راس
گردآورنده: مهناز مرادیان نژاد
مشاور خانواده و زوج درمانگر
پست های پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
عصبانی ها بخوانند و بیشتر بدانند
چگونه فرد با اعتماد به نفس باشم
با ما در ارتباط باشید:
آدرس کانال تلگرام دکتر الهام مبلیان
آدرس اینستاگرام دکتر الهام مبلیان
81
