40 فکر سمی
حتی یک لحظه هم این افکار را باور نکن!
زمان پیشنهادی مطالعه: 5 دقیقه
❎ فکر سمی شماره ۱۴ :
وقتی کار ها، غلط از آب در می آیند، باید به دنبال مقصر گشت!
+ نمونه:
سارا همیشه انگشت اتهامش به سوی دیگران بود.
برای مثال:
چه کسی باعث شده آشپزخانه به این حد به هم ریخته باشد؟!
تقصیر چه کسی است که در این معامله ضرر کردیم؟
مقصر چه کسی است که نتوانستیم ماشین را در فلان خیابان پارک کنیم؟
این تفکرات و رفتار های او باعث شده بود که دیگران از او متنفر شوند.
وقتی از کارش اخراج می‌شد، رئیس خود را سرزنش می کرد.
وقتی ازدواجش به طلاق انجامید، هیچ مسئولیتی را در قبال اشتباهاتش نمیپذیرفت و همسرش را مقصر می‌دانست.
+ تحلیل:
یافتن مقصر برای سرزنش کردن در شکست ها، برای فرد مورد نظر، ناراحتی زیاد و احساس گناه شدیدی به دنبال دارد.
در واقع متهم کردن دیگران، کاری را درست نمیکند و حتی ممکن است شرایط را بدتر کند.
به دنبال مقصر گشتن، مشکلات زیادی به همراه دارد.
اول اینکه، مشکلی را حل نمیکند.
مقصر دانستن کسی برای یک اشتباه، (چه مقصر باشد و چه نباشد)، تنها بازگشت به گذشته است.
مثال: تو هفته ی گذشته نوشابه را روی لباس نو ی برادرت ریختی و خرابش کردی.
باید دانست که “حل مسئله” ، برنامه ای است که اغلب برای رفتار های آینده به کار برده میشود.
مثلا: به نظرم بهتر است که تو، در نوشابه های گازدار را باز نکنی.
به دنبال مقصر گشتن، باعث جر و بحث میشود.
زمانی که دیگران را سرزنش می کنید اصولا آن ها حالت تدافعی به خود میگیرند.
اگر افراد احساس کنند اتهاماتی که به آن ها وارد میکنید غیر منصفانه است، قطعاً عکس العمل نشان می دهند و سعی میکنند خودشان را تبرئه کنند.
کلامی که سرزنش آمیز باشد، بدون شک رفتاری تهاجمی قلمداد میشود.
افرادی که مدام دیگران را سرزنش میکنند، عموما در پذیرش مسئولیت برای اعمالشان ناکام هستند.
باید دانست که در هیچ مشکلی و در هیچ جر و بحثی، این طور نیست که یک نفر صد در صد بر حق باشد و دیگری صد در صد ناحق.
پس بهتر است افرادی که همیشه به دنبال یافتن مقصر هستند، از خودشان بپرسند:
من کجا اشتباه کردم؟
سهم تقصیر من چیست؟
با این کار می‌تواند از اشتباهاتشان، تجربه به دست آورند.
سرزنش کردن و مقصر دانستن کسی، به ویژه کودکان، به پایین آوردن عزت نفس آن ها منجر میشود.
اظهارات سرزنش آمیز، چنین پیام هایی را انتقال می دهند:
تو بدی، تو احمقی، تو اشتباه می کنی، تو نفرت انگیزی، تو خود خواهی و… !
روان درمانگران، بیماران زیادی را می‌بینند که برای هر مشکلی که پیش آمده، خودشان را سرزنش میکنند و خودشان را مقصر میدانند.
این حالت در بیماران، بدون شک ثابت می‌کند که در پیشینه ی زندگیشان، والدین و معلمان سرزنش کننده ای وجود داشته اند که در طول سال های شکل گیری شخصیت شان، بر روی آن ها تاثیر بدی گذاشته اند.
مقصر نامیدن، متهم کردن، محکوم ساختن و سرزنش کردن دیگران و خودتان، هر دو مخرب است.
این رفتار ها، مانع ارائه ی راه حل های سازنده و خلاق برای حل مشکلات می‌شوند.
در واقع، ما سرزنش کردن خود را که به اندازه ی سرزنش کردن دیگران مخرب است، توصیه نمی‌کنیم.
بلکه ما پذیرش مسئولیت رفتار هایمان را به روی روشی غیر سرزنشی، توصیه می‌کنیم.
این که بدانیم در هر مشکلی، هر دو طرف سهم تقصیر دارند و هرکس باید مسئولیت اشتباهاتش را بپذیرد و تلاش کند تا برای نتیجه بهتر اقدام کند.
وقتی بین شما و دوستتان مشکلی پیش می آید، اگر هر دوی شما بپرسید:
در این مورد چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟
چطور میتوانیم از تکرار دوباره ی این مشکل جلوگیری کنیم؟
خیلی سازنده تر از این است که بگویید:
چه کسی اشتباه کرد و مقصر کیست؟!
باید به خاطر داشت که سرزنش کردن هر کسی از جمله خودمان، تنها مانع یافتن راه حل سازنده میشود.
به جای سرزنش کردن دیگری، بهتر است به شکل دوستانه ای، خواهان تغییر رفتار او باشید.
+ تلقین های اصلاحی:
– به دنبال مقصر گشتن، روشی پرخاشگرانه و معمولا همیشه مخرب است.
– به جای سرزنش کردن دیگری، باید به دنبال راه حلی مفید باشیم.
– به جای سرزنش کردن خود و دیگران که آسیب زا است، باید دید که چطور میشود از تکرار چنین اشتباهاتی در آینده جلوگیری کرد.
– قبل از اینکه انگشت اتهام را به سوی شخص دیگری نشانه برویم، اول از خودمان بپرسیم که آیا در بوجود آمدن مشکل، نقش داشته ایم یا نه؟!
✅ باور مثبت مخالف این باور:
وقتی مشکلی پیش می آید، مشکل را پیدا کن و آن را حل کن.
ادامه دارد…
منبع: کتاب 40 فکر سمی
دکتر آرنولد لازاروس – دکتر کیلفورد لازاروس – دکتر آلن فی
گردآورنده: نوشین آقاخانی
مطالب مرتبط:
مهارت های لازم برای زندگی سالم تر
با ما همراه باشید:
کانال تلگرام دکتر الهام مبلیان
149
