تحلیل و بررسی روانشناختی فیلم هزارتو
زمان پیشنهادی مطالعه تحلیل فیلم: 20 دقیقه
کارگردان: امیرحسین ترابی
تهیه کننده: سپهر سیفی
نویسنده: طلا معتضدی
بازیگران: شهاب حسینی-ساره بیات-پژمان جمشیدی-مریم معصومی-غزال نظر-علیرضا ثانی فر-شیرین یزدان بخش-فریبا جدی کار
فیلم بردار: اشکان اشکانی
مدت زمان فیلم: 100 دقیقه
کشور: ایران
*خلاصه فیلم:
خلاصه فیلم: داستان از گم شدن یک کودک به نام بردیا خبر میدهد ولی در پی آن رازهای دیگری نیز برملا میشوند…
*تحلیل فیلم:
این فیلم یکی از بهترین و مشخص ترین فیلم ها در مورد علل و ریشه های به جود آمدن یک خیانت در زندگی می باشد.
امیرعلی و نگار دو زوج این داستان از ابتدا با عشق و علاقه با یکدیگر ازدواج نکردند.
آشنایی آنها هر یک به دلیل خاصی بود، نگار به تازگی همسر خود را از دست داده بود و امیرعلی نیز بخاطر احساس گناه آزار دهنده خود با نگار ازدواج کرد، گویا هر کدام از آنها یک اجبار برای به هم رسیدن داشتند و زندگی از روی اجبار ناگهان در یک جا به پایان خودش می رسد.
به طور کلی دلایل اصلی خیانت به این موارد برمی گردد: انتقام جویی، از بین رفتن عشق و علاقه، پایبند نبودن به مسائل اخلاقی، بی تفاوتی همسر، هوسرانی، سهل انگاری همسر، تنوع طلبی، عدم جذابیت طرف مقابل و احساس گناه.
خیانت به سه شکل کلامی، رفتاری، ذهنی شکل می گیرد.
بسیاری خیانت را محصور به زوج می دانند اما اینگونه نیست در این فیلم هریک از شخصیت های اصلی به نوعی به یکدیگر خیانت می کنند و با بهانه های مختلف خیانت خود را توجیه می کنند.
در رابطه با این زوج(امیر علی و نگار)به راحتی “گسلش عاطفی” را میتوان مشاهده کرد.
مرزهای عاطفی این زوج بسیار از یکدیگر فاصله داشته و عملا فقط با هم به همزیستی مسالمت آمیز می پرداختند و هیچ نوع رد و بدل متقابل احساسات بین آنها وجود نداشت.
رفتارهای آنها بسیار تکانشی و از روی عصبانیت بود و چه بسا یکدیگر را با نام های رکیک و الفاظ نامناسب خطاب می کردند.
آنها مدام یکدیگر را مقصر اتفاقات ناگوار می دانستند و سعی در کنترل هم داشتند.
در صورتی که در یک رابطه زوجی هر دو نفر در بروز اختلافات نقش دارند.
این فیلم، احساسات و فکر مخاطب را در موارد مختلفی درگیر می کند.
شوک بزرگ و دردناکی که ناگهان به یک خانواده وارد می شود و شاید اولین مورد قابل صحبت در این باره از منظر روانشناسی، نحوه ی برخورد خانواده با این خبر دردناک است.
ناپدید شدن فرزند کوچک یک خانواده، می تواند بسیار فاجعه بار باشد و اگر آن را همانند یک سوگ در نظر بگیریم، مراحل روبرو شدن با این سوگ، قابل بررسی است.
مراحل سوگواری پس از دریافت یک غم بزرگ، شامل این موارد است:
- شوک و انکار
- خشم
- چانه زدن
- افسردگی
- پذیرش
در فیلم، تا مرحله ی چهارم را میتوانیم در اعضای خانواده مشاهده کنیم.
شوکه شدن امیرعلی و دیگر اعضای خانواده در ابتدای اتفاق و ناتوانی در درک و پذیرش این موضوع، مرحله ی اول سوگواری را محسوب میشود.
در قدم بعدی، خشم شدید را میبینیم که در رفتار اعضای خانواده بروز میکند.
دعوا کردن امیرعلی با شریک کاری اش، دعوا و درگیری بین مادر و مادربزگ بردیا، از علائم مرحله ی دوم سوگواری است…
پس از طی مراحل اولیه، بروز علائم افسردگی کاملا نمایان است.
گریه کردن، عذاب وجدان، غم و اندوه زیاد و...
می توانیم بردیا را که کودک بی گناهی بیش نبود، اصلی ترین قربانی برای خودخواهی و بی فکری و سنگدلی اطرافیانش بدانیم.
این فیلم، روایت گر جامعه و خانواده ای است که هرکدام، ماسک صداقت و فداکاری را بر چهره زده اند ولی همه ی اعضای این خانواده، در پس این ماسک، شخصیتی کاملا ریاکار و دروغگو داشته و تنها به فکر منافع شخصی خود هستند.
هرچه جلوتر می رویم، چهره ی پشت ماسک هریک از کاراکتر ها نمایان می شود.
حال به تحلیل شخصیت های فیلم، می پردازیم:
1-نگار:
او در حبن گم شدن پسرش، مکانیسم های دفاعی جابجایی و دلیل تراشی را به شدت استفاده می نمود.
مثلا در گم شدن پسرش، مادرش را دخیل می دانست.
او با این کار از احساس گناه خود فرار می کند.
نگار شخصی است که از ابتدای زندگی با احساس حقارت زندگی کرده است و همیشه این تفکر را داشته است که امیر علی برای او دلسوزی کرده و او را بخاطر خودش دوست ندارد.
نگار اکنون با به وجود آمدن این حادثه مدام نقاط ضعف خودش را فرافکنی به امیر علی می کند.
نگار برای خودش هیچ ارزشی قائل نیست زیرا مدام از بچه اش حرف می زند و به زبان می آورد که هر کاری انجام داده است بخاطر او بوده است، که این طرز برخورد برای بچه چیزی جز اسیب به وجود نمی آورد.
این کار احساس گناه را در کودک بالا می آورد و دائما برای جبران می خواهد تلاش کند.
این خود نشان دهنده ی عزت نفس پایین نگار است که در تمام جنبه های زندگی اش موجب بروز آسیب شده است، چه در جنبه ی زندگی زناشویی و چه در جنبه ی تربیت فرزند.
او در وهله ی اول، هنوز با مرگ همسرش کنار نیامده است و در واقع به مرحله ی پذیرش و کنار آمدن با آن نرسیده است.
به همین خاطر به اشتباه و با مشکلات زیاد، وارد یک زندگی دیگر شده و نتوانسته رابطه ی صحیحی با همسرش برقرار کند و مهم تر از همه، به جای روبرو شدن با مشکلاتش، همیشه راه فرار را انتخاب کرده است.
حتی در برقراری رابطه ی ساده و هم صحبتی با امیرعلی، دچار مشکل بوده است.
2-امیرعلی:
همسر دوم نگار بوده که به دلیل زندگی سرد و بی روح با نگار، روی به خیانت آورده است.
می توان دلیل سردی زندگی او و همسرش را یکسان نبودن زبان عشق آن ها دانست که خود، یکی از عوامل اصلی شکل گیری ریشه های خیانت است.
او نیز در گم شدن پسرش، از مکانیسم دفاعی جابجایی استفاده می کند و با افراد دیگر بر سر این مسئله، درگیری زیادی پیدا می کند.
امیرعلی در بسیاری از موارد از مکانیسم دفاعی فرافکنی استفاده می کند.
برای مثال وقتی که بردیا گم می شود و پیمانکار او با او تماس می‌گیرد، پشت تلفن به مشاجره با او می‌پردازد یا وقتی که می فهمد بردیا در کانال غرق نشده و همسر جمالی تماس می گیرد و می گوید ممکن است یه بلایی درست کند، فکر میکند ربوده شدن بردیا زیرسر جمالی است و قصد کشت او را دارد.
وی شخصیتی پرخاشگر دارد که برای حل مسائل ساده ترین راه حل یعنی فریاد زدن و سیگار کشیدن را انتخاب می کند.
امیر علی به علت احساس گناهی که نسبت به دوستش داشته وارد زندگی اشتباهی شده است و سعی در جبران اشتباهش داشته اما روز به روز با آسیب بیشتر روانی مواجه شده است.
3-بیتا:
شخصی به شدت احساسی که اکثر اعمال او به دور از منطق بوده و کاملا از روی احساسات، عمل می کند و به عواقبی که در نتیجه ی اعمالش ممکن است رخ دهد کاری ندارد.
او تنها زندگی می کند و نیاز شدید به نوازش دارد و توانسته است نوازشش را که همان توجه است از امیر علی دریافت کند.
بیتا همچنین به علت شخصیت ضعیف خود در صدد انتقام(خیانت) از بهترین دوستش، نگار می باشد.
شخصیت بیتا که در انتهای فیلم، تبدیل به اصلی ترین کارکتر فیلم شد، نمایانگر شخصی بود که به شدت غرق در مکانسیم دفاعی توجیه بود.
4-نریمان:
فردی به شدت حسود و فرصت طلب است که از گم شدن خواهر زاده اش نهایت استفاده به نفع خود را می برد.
اولویت او رسیدن به منافع خود بود تا پیدا کردن خواهر زاده اش. وی به زندگی دامادش حسادت می کند و این حسادت را در قالب خشم و کینه توزی نشان می دهد.
این فیلم می تواند پیام های زیر را در بر داشته باشد:
اولا: در شرایط بحرانی، به جای گشتن به دنبال مقصر و گرفتن انگشت اتهام به سمت یکدیگر، بهتر است به روش منطقی، به حل مسئله پرداخته شود.
مقصر کردن یکدیگر، مشکلی را حل نمی کند.
دوما: باید مراقب دروغگویی و ریاکاری افراد اطرافمان و حتی خودمان باشیم.
افراد، بر اساس موقعیت، ماسک های مختلفی از ویژگی های رفتاری را بر چهره می زنند و می تواند این ماسک ها با تمایلات و شخصیت واقعی آن ها در تضاد باشد.
سوما: سرد بودن زندگی، یک توجیح غیر منطقی برای شکل گیری خیانت است. اگر زندگی زناشویی زوجی سرد بود، با گرفتن کمک از روانشناس و مشاور خانواده، باید اقدام به اصلاح یا تغییر رویه ی زندگی شود.
*سخن آخر:
هرخودخواهی و منفعت طلبی، می تواند پیامد های فاجعه باری برای خودمان و دیگران به همراه داشته باشد.
نباید زندگی خودمان و دیگران را، قربانی احساسات کنترل نشده ی خود کنیم.
(پایان)
تحلیلگران: صبا فدایی-نوشین آقاخانی-مریم امینی تهرانی-فاطمه مجیری-حورا دهدشتی زاده و فرزین فقیه
🙂 همراه ما باشید:
آدرس کانال تلگرام خانم دکتر الهام مبلیان
آدرس اینستاگرام خانم دکتر الهام مبلیان
معجزه ی روانشناسی وبلاگ شخصی صبا فدایی
پایگاه سلامت روان وبلاگ شخصی فرزین فقیه
روانشناسی آسان وبلاگ شخصی مریم امینی تهرانی
روانشناسی سرگرمی وبلاگ شخصی حورا دهدشتی زاده
تحلیل فیلم های ایرانی که ممکن است دوست داشته باشید:
تحلیل فیلم های خارجی که ممکن است دوست داشته باشید:
69
