تاثیر اختلافات زناشویی در کودکان

پدرو مادر و کودک یک خانواده را تشکیل می دهند. طبق تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان ارتباط کودک با خانواده در شکل گیری شخصیت و رفتار او بسیار موثر است. اگر محیط خانواده و ارتباط والدین با کودک و همچنین ارتباط والدین با یکدیگر خوب و مطلوب باشد کودک شخصیت سالمی پیدا می کند. اما اگر در خانواده ای مسائل و مشکلاتی وجود داشته باشد و اختلافات زناشویی وجود داشته باشد کودکان آن خانواده رفتار پدر و مادر را یاد می گیرند و تقلید می کند.

گرچه اختلال رشد کودکان معمولا مربوط به سوء تغذیه یا بیماری کودک است ولی عدم توجه و علاقه مادر که اکثرا نتیجه اختلافات زناشویی است منجر به کمبود رشد و نمو و سلامت کودک می گردد. بعضی از زن و شوهر ها با وجود آنکه فرزندی دارند و پدر و مادر شدند اما هنوز برای پدر و مادر شدن آمادگی لازم را ندارند. برخی از زوجین تصور می کنند با ورود کودکان به زندگی شان اختلافات زناشویی آنها حل می شود . این یک باور قدیمی و نادرست است که مشکلات را حادتر و اختلافات را بیشتر می کند.

نوزاد انسان کاملا وابسته به پدر و مادر خود می باشد. این وابستگی محدود به دوران نوزادی و شیرخواری نیست و در دوران کودکی و حتی دوران بلوغ ادامه دارد. کودکان نه فقط از نظر تغذیه ، پرستاری ، مواظبت و محافظت احتیاج کامل به پدر و مادر خود دارند بلکه از نظر روانی ، اجتماعی ، تحصیلی وابسته به پدر و مادر هستند.

بنابراین کودک در میان خانواده رشد می کند و احتیاجات او برطرف می شود. کودکان در سن 3 سالگی به دنبال مدل و الگویی برای رشد خود هستند و خوشبخت آن کودکی ست که در خانواده خود الگویی متعادل داشته باشد.

علایم و نشانه هایی که کودکان هنگام ناسازگاری والدین از خود نشان می دهند :

کودکان ممکن است عدم اعتماد و هیجان و فشار درونی خود را که نتیجه ناسازگاری والدین خود می باشد، به شکل های مختلف نشان دهند.

بعضی از کودکان این علایم را فورا و مستقیما در رابطه با ناسازگاری مادر و پدر از خود نشان می دهند. بعضی دیگر علایمی دیگر از خود نشان می دهند و این علایم از نظر ظاهری رابطه مستقیم با ناسازگاری والدین خود ندارد اما در درون کودک این ناسازگاری ها سبب ایجاد تنش شده است. این علایم عبارتند از :

1. ترس از رفتن به مدرسه :

یکی از علت های ترس از مدرسه رفتن کودک ناسازگاری و عدم ثبات رابطه زناشویی پدر و مادر است. البته کودکی که از مدرسه رفتن امتناع می کند ممکن است علت های دیگری در این اقدام او دخیل باشد مثل اضطراب جدایی ، سختگیری بیش از حد از جانب معلم ، اذیت شدن و آسیب جسمی و جنسی و …

کودکی که حس می کند در رابطه پدر و مادر خود شکافی وجود دارد سعی می کند در خانه بماند و نزد یکی از والدین باشد. در چنین مواردی از چگونگی مدرسه تحقیق به عمل آید ، مشکلی در مدرسه و ارتباطات موجود در مدرسه وجود ندارد. خاطره شب گذشته ، گریه مادر ، داد و فریاد زدن های پدر و قهر کردن زوجین با یکدیگر در حضور کودک او را نگران کرده و باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در کودک می شود. اضطراب و نگرانی و تنش در این کودکان سبب می شود نتوانند در تحصیل خود موفق باشند و درگیری ذهنی انها اجازه نمی دهند در کلاس ، درس را به خوبی بیاموزند.

2. نگرانی و بیماری های ناشی از آن :

در بعضی مواقع جدال و نزاع والدین سبب می شود علایمی به صورت بیماری در کودک ظاهر شود. مثلا ممکن است کودک دچار سردرد و دل درد های مکرر و تهوع شود. چون محیطی که کودک در آن زندگی می کند آرام و دلخواه نیست کودک نمی تواند نگرانی های خود را کنترل کند و یا بروز دهد و انباشته شدن این نگرانی ها در وجود او برای سلامت روحی و روانی و جسمی او خطرناک است.

3. اختلالات رفتاری کودکان :

الف) خوردن بیش از حد یا نخوردن غذا :

خوردن بیش از حد یا نخوردن غذا شایع ترین عکس العمل کودکان هنگام نگرانی و عدم آرامش است.

یکی از دلایل اختلال خوردن در کودکان اختلافات زناشویی و نگران بودن کودک است. کودک ممکن است نارضایتی خود را نسبت به مسائل و مشکلات پدر و مادر به صورت خوردن دائم مواد غذایی نشان دهد تاحدی که کاملا چاق شود. برعکس ، عکس العمل بعضی از کودکان مخصوصا در سنین قبل از بلوغ و در دوران بلوغ این است که از خوردن غذل امتناع می کنند.

ب) اختلال در خواب کودک :

عکس العمل کودک در برابر اختلافات والدین ممکن است به صورت اختلال در خواب و یا کابوس دیدن ظاهر شود.

کودک ممکن است فقط چند دقیقه به خواب برود و از خواب بپرد ، یا در هنگام خوابیدن مقاومت کند و به محل خواب خود نرود. در چنین مواردی پدر و مادر باید بدانند که فقط با برطرف شدن ناسازگاری خودشان است که به کودک آرامش و اطمینان می دهند و او به خواب ناز خواهد رفت.

ج) شب ادراری :

شب ادراری به خاطر وجود اضطراب و نگرانی در وجود کودک شماست. یکی از علت های شب ادرای نگرانی ناشی از اختلافات و ناسازگاری زناشویی والدین است.

بعضی از کودکان در واکنش به ناسازگاری والدین ممکن است بدخلق و پرخاشگر شوند و با همسالان خود درگیر شوند. یا در مواردی که این ناسازگاری ها بسیار جدی است باعث ایجاد مشکلات جدی تر در کودکان می شود. به طور مثال کودک منزوی و افسرده می شود و یا دچار اختلالات اضطرابی و تیک و یا عادت های غلط مثل ناخن جویدن می شود.

ارتباط والدین با یکدیگر در کودکان بسیار موثر است. کودکان نیازمند فضایی مملو از آرامش و اعتماد و محبت و توجه هستند. این تنش ها و نگرانی ها باعث شکل گیری اختلالاتی در روند رشد آنها شده و در آینده کودک شما تاثیرات مخربی برجای می گذارد.

منبع :

رفتار من با کودک من از دکتر جواد فیض

مطالب مرتبط :

اصول فرزند پروری موفق

سبک های فرزند پروری

تنبیه کردن

نافرمانی در کودکان

اهمیت بازی کردن با کودک

اختلال افسردگی کودکان

اختلال فوبی خاص

اختلال یادگیری

اختلال اضطراب فراگیر