اگر بخواهیم از دریچه دید خود به مسائل مراجعان بنگریم در برقراری ارتباطی صحیح و صمیمی چندان موفق نخواهیم بود.
به عبارت دیگر همدلی شناخت دنیای درونی افراد و انتقال این ادراک به آن هاست.
گاهی افراد مختلف بنابر شرایطشان ساعت ها با یکدیگر صحبت می کنند اما احساس درک همدلانه ای ندارند.
اینجا شاید تعبیر مولانا در مثنوی اهمیت همدلی را متجلی سازد:
«همدلی از هم زبانی خوش تر است».
همدلی درک عمیق و ذهنی انسانی از انسان دیگر است.
همدلی با همدردی یا احساس تأسف برای فردی دیگر متفاوت است.
هنگامی که ما مدعی درک همدلانه هستیم باید با کفش های طرف مقابل راه رفته و تجربه ذهنی او را بخصوص در زمان حال درک کنیم.
نکته مهم این است که فرد مجزا بودن خود را از دست ندهد و احساسات دیگران را بدون گم شدن در آن ها درک کند.
درک همدلانه از نظر سو (2007) در دو سطح هیجانی و شناختی انجام می شود.
در بعد هیجانی تلاش ما بر این است که عواطف و احساسات طرف مقابل را شناخته و دریابیم.
درحالی که در بعد شناختی مشکل و مسئله ای که فرد درگیر آن است را درمی یابیم.
از نظر راجرز همدلی سه سطح دارد:
1. ابتدا خود را در جایگاه و دیدگاه طرف مقابل قرار می دهیم.
2. سپس احساسات و تفکرات را از دیدگاه و جایگاه او مورد بررسی قرار می دهیم.
3. برای حل مشکل اقدام به ارائه راه حل برای فرد می کنیم.
همچنین همدلی از دیدگاه مک لادن شش جنبه دارد:
1. سرایت عاطفی: قبل از وقوع همدلی شما باید قادر باشید که متوجه احساسی که در طرف مقابل اتفاق افتاده شوید.
فرآیند همدلی تا حد زیادی به توانایی احساس و سهیم کردن عواطف وابسته است.
2. همدلی صحیح: این جنبه ی توانایی شناسایی صحیح و درک وضعیت عاطفی، افکار و مقاصد خود و دیگران است.
3. تنظیم هیجانی: برای اینکه فرد همدلی باشید لازم است توانایی درک تنظیم و کار با احساسات و هیجانات خود را داشته باشید. شما باید خودآگاه باشید.
وقتی قادر به شناسایی و تنظیم هیجانات خود باشید؛ می توانید در مقابل هیجانات دیگران با مهارت رفتار کنید نه اینکه مغلوب آنان شوید.
4. توجه به چشم انداز: این مهارت به شما کمک می کند بتوانید خود را جای دیگری تصور کنید.
موقعیت را از دید آن ها ببینید و نیاز و خواسته آنان را بهتر درک کنید.
5. دغدغه برای دیگران: همدلی کمک می کند تا به دیگران وصل شوید.
وقتی بطور صحیح هیجانات دیگران را بشناسید، هیجانات خود را تنظیم کنید و به دیدگاه دیگران توجه کنید؛ دغدغه خالصانه شما کمک میکند که با شفقت و مراقبت با آنان رفتار کنید.
6. اشتیاق (درگیری هوشمندانه): این مهارت کمک می کند که تصمیمات هوشمندانه گرفته و پاسخ دهید.
اگر نیاز بود عمل کنید به گونه ای که عمل شما به دیگران کمک کند.
در اشتیاق هوشمندانه شما ممکن است کاری را انجام دهید که شاید مورد علاقه تان نباشد اما نیاز های فرد دیگر را برطرف خواهد ساخت.
باری همدلی یعنی ورود به دنیای طرف مقابل بدون تاثیر پذیری از نقطه نظرات و ارزش های خود.
لازمه این امر تلاش برای نگریستن به دنیا از دید فرد دیگری است.
این امر در برقراری روابطی توام با درک و بینش ما را یاری می بخشد.
هنگامی که شما دنیا را از دید طرف مقابل می نگرید در واقع به او ارزش نهاده و برای افکارش اهمیت قایل می شوید.
همین امر شما را به وی نزدیک تر خواهد کرد.
همدلی یعنی اینکه:
به درون وجود من بیایی، بکوشی به نیابت من و از طرف من،
درون مرا جستجو کنی و دنیای اطراف را آنچنان که من میبینم ببینی و بفهمی.
176