اختلال اضطراب اجتماعی چیست ؟
زمان لازم برای مطالعه : 6 دقیقه
اختلال اضطراب اجتماعی، اختلالی است که مشخصه ی اصلی آن، ترس یا اضطراب محسوس و شدید از موقعیت های اجتماعی است که در آن ها ممکن است فرد، مورد بررسی دقیق دیگران، قرار گیرد.
به طور خلاصه، فرد مبتلا به این اختلال، از شرمسار شدن در موقعیت های اجتماعی ( مثل کنفرانس ) و متوجه شدن دیگران از شرمسار شدن او، می ترسد.
معیار های تشخیص اضطراب اجتماعی، بر اساس DSM_5 :
معیار A : ترس یا اضطراب شدید، نسبت به یک یا چند موقعیت اجتماعی، که در آن، فرد، در معرض توجه و دقت دیگران قرار می گیرد.
نمونه هایی از این موارد، عبارت اند از : تعاملات اجتماعی ( حرف زدن با دیگران، ملاقات و آشنا شدن با دیگران و… )، تحت نظارت دیگران قرار داشتن ( مثلاً به هنگام خوردن یا نوشیدن ) یا انجام دادن کاری در معرض دید دیگران ( مثل سخنرانی کردن ).
نکته : در کودکان، اضطراب باید در حضور همسالان نیز روی دهد؛ نه فقط در تعامل با بزرگسالان.
معیار B : فرد، می ترسد به گونه ای عمل کند که نشانه های اضطراب، در او نمایان شود و دیگران، از او برداشت و ارزیابی منفی داشته باشند.
مثلاً فکر می کند به خاطر سرخ شدن صورتش، لکنت زبان، عرق کردن، که تحت تاثیر اضطراب، اینگونه شده است، دیگران او را مسخره می کنند، او را احمق فرض می کنند، به او توجه نمی کنند، از او دلخور می شوند و از طرف آن ها طرد می شود و یا… .
معیار C : موقعیت های اجتماعی، تقریباً همیشه باعث ترس یا اضطراب می شود.
نکته : در کودکان، ترس یا اضطراب، ممکن است به صورت گریه کردن، قشقرق به پاک کردن، میخکوب شدن، چسبیدن، کز کردن، ناتوانی در صحبت کردن و… باشد.
معیار D : فرد، از موقعیت های اجتماعی، اجتناب می کند یا آن را با ترس و اضطراب شدید، تحمل می کند.
معیار F : این ترس و اضطراب و اجتناب فرد، مداوم است و معمولاً 6 ماه یا بیشتر، ادامه دارد.
معیار G : ترس، اضطراب و اجتناب، ناراحتی و یا اختلال قابل ملاحظه ی بالینی، در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه های مهم دیگر عملکرد، ایجاد می کند.
معیار H : ترس، اضطراب و اجتناب فرد را نمی توان ناشی از مصرف مواد مخدر، دارو و یا بیماری های جسمانی دیگر دانست.
معیار I : این اختلال، با اختلالات روانی دیگر، مثل حملات پنیک، اختلال بدشکلی بدن و اختلالات طیف اوتیسم، بهتر توجیه نمی شود.
معیار J : اگر بیماری جسمانی دیگری ( مثل پارکینسون، چاقی، بدشکلی ناشی از سوختگی ها یا جراحت و… ) وجود داشته باشد، ترس، اضطراب و اجتناب مورد نظر، ربطی به این اختلال ندارد یا اضافه است.
مشخص کنید اگر :
_ از نوع فقط عملکردی : ترس، به حرف زدن یا اجرا ( اجرای کار یا فعالیتی خاص ) در مقابل دیگران، محدود می شود.
افراد مبتلا به فقط نوع عملکردی اختلال اضطراب اجتماعی، ترس های عملکردی دارند که معمولاً در زندگی حرفه ای آن ها ( مثل موسیقی دان ها، رقصنده ها، بازیگران و… ) یا در نقش هایی که نیازمند صحبت کردن در انظار است، اختلال زیادی ایجاد می کند. ولی این افراد، از موقعیت های اجتماعی غیر عملکردی، یعنی موقعیتی که قرار نیست در آن، عملکرد خاصی انجام دهند، نمی ترسند.
اجتناب، می تواند گسترده یا ملایم باشد :
1) گسترده : نرفتن به مهمانی ها یا خودداری از رفتن به مدرسه.
2) ملایم : فرد، در موقعیت اجتماعی، حاضر می شود ولی مثلاً تماس چشمی با حضار را محدود می کند و توجه خود را از دیگران برمی دارد و در نتیجه، آن موقعیت را با اضطراب زیاد، تحمل می کند.
مردان مبتلا به این اختلال، ممکن است ازدواج و تشکیل خانواده را به تأخیر بیندازند.
اضطراب اجتماعی، در افراد مسن، ممکن است تشدید نشانه های جسمانی، مثل افزایش لرزش یا تپش قلب را نیز در بر بگیرد.
سرخ شدن، پاسخ شاخص افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می باشد.
اختلال اضطراب اجتماعی، ژنتیکی می باشد و افرادی که دارای بستگان درجه یک یا خانواده ی مبتلا به این اختلال هستند، به احتمال 2 تا 6 درصد، بیشتر از دیگران، مبتلا به این اختلال می شوند.
البته اختلال اضطراب اجتماعی از نوع فقط عملکردی، کمتر ارثی می باشد.
نوعی از این اختلال، سندرم مثانه ی خجالتی نام دارد که در آن، فرد مبتلا، از استفاده کردن از توالت های عمومی، که دیگران هم از آن استفاده می کنند، اجتناب می کند. این سندرم، در مردان، شایع تر از زنان است.
اختلال اضطراب اجتماعی، اغلب با اختلالات اضطرابی دیگر، اختلال افسردگی اساسی و یا اختلالات مربوط به سوء مصرف مواد، همزمانی بالایی دارد.
همزمانی این اختلال، با افسردگی، در سالخوردگان، بیشتر است.
مردان مبتلا به این اختلال، بیشتر به سمت مصرف مواد و الکل، برای خود درمانی، روی می آورند. ولی مواد و الکل، ترس و اجتناب آن ها را بیشتر می کند زیرا بعد از مصرف، به دلیل هوشیاری کمتر، احتمال توپوق زدن، لرزش، لکنت زبان و… بیشتر می شود.
در کودکان نیز، همزمانی اختلال اضطراب اجتماعی با اختلال اوتیسم و لالی انتخابی، بالا می باشد.
زنان، بیشتر از مردان، مبتلا به این اختلال می شوند و اوج شروع این اختلال، در نوجوانی می باشد.
افزایش ترشح آدرنالین و نورآدرنالین و بدکارکردی در ترشح دوپامین را در ایجاد این اختلال، دخیل دانسته اند.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی :
دارو درمانی + روان درمانی
دارو های موثر، عبارت اند از : مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین، بنزودیازپین ها، ونلافاکسین، بوسپیرون، SSRI ها، پروپرانولول و…
روان درمانی های موثر، عبارت اند از : درمان شناختی _ رفتاری، مواجه سازی و حساسیت زدایی.
با هم، پیش به سوی سلامت روان…
منابع مورد مطالعه : خلاصه ی روان پزشکی کاپلان و سادوک و DSM_5
سایر اختلالات روانی دیگر :
1) انحرافات جنسی :
_ سادیسم جنسی
_ مازوخیسم جنسی
_ یادگار پرستی
2) اختلالات شخصیت:
پارانوئید
خودشیفته
اسکیزوئید
اسکیزوتایپی
نمایشی
وسواس جبری
ضد اجتماعی
مرزی
اجتنابی
وابسته
3) مورد پژوهی های اختلالات شخصیت
_ ضد اجتماعی
_ اسکیزوتایپال
_ اسکیزوئید
_ وسواسی _ اجباری
_ خود شیفته
_ وابسته
_ نمایشی
4) خون آشام های آشنا
5) شباهت اختلال اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنیا
6) شناسایی انواع اختلال شخصیت
7) هذیان و انواع هذیان
8) اختلال هذیانی
9) اختلال نافرمانی مقابله ای
10) وسواس فکری _ عملی :
11) اضطراب جدایی
12) کودک اوتیسم من
13) سندرم پای بی قرار
14) بی اشتهایی عصبی
15) پرخوری عصبی
16) فوبی های خاص
17) لالی انتخابی در کودکان
18) اختلال پرخوری
19) لالی انتخابی
20) بدشکل انگاری بدن
21) اختلال اضطراب بیماری
22) اختلال موکنی
23) اختلال احتکار
24) اختلال مبدل پوشی
25) اختلال پوست کنی
26) اختلال بی خوابی
27) اختلال نشخوار
با تشکر از همراهان سایت دکتر الهام مبلیان
**با ما همراه باشید…
آدرس کانال تلگرام دکتر الهام مبلیان
آدرس اینستاگرام دکتر الهام مبلیان
رادیو با هم دکتر الهام مبلیان
پایگاه سلامت روان وبلاگ شخصی فرزین فقیه
گرد آورنده : فرزین فقیه
دانشجوی روان شناسی _ کارشناسی
179
