تفسیر نقاشی کودکان

زمان پیشنهادی برای مطالعه : 7 دقیقه

کودک دوران اول زندگی خود را که مهم ترین قسمت زندگی ست در خانواده خود می گذراند و نخستین تجربه های ارتباطی یک کودک با اعضای خانواده اوست. کودکان در زندگی و هنگام ارتباط با دیگران خصوصا اعضای خانواده ، احساسات و افکاری در درون خود دارند اما مانند بزرگسالان نمی توانند این احساسات و افکار را به صورت مستقیم برون ریزی کنند و درباره آنها صحبت کنند. آنها از طریق نقاشی کشیدن این احساسات را تخلیه می کنند. اگر احساسات کودکان از طریق بازی و نقاشی تخلیه نشود تاثیرات منفی در آنها برجای می گذارد.

نقاشی کشیدن کودک ابزار مناسبی برای بیان ناگفته هایش است. بررسی های جدید در زمینه نقاشی کودکان از اواخر قرن نوزدهم آغاز شده و بسیاری از پژوهشگران براین باور بودند که نقاشی کودکان دریچه ای برای شناخت احساسات و اندیشه های آنهاست.

نقاشی های کودکان فقط یک وسیله برای تجزیه و تحلیل موجودات و اشیاء اطراف آنها نیست بلکه ابزاری است برای بیان زندگی عاطفی آنها.

هنگامی که کودک با آزادی کامل و به دلخواه نقاشی می کند، حالات روحی و احساسات ریشه دار و رفتار خود را بیان می کند. او از طریق نقاشی کشمکش ها و درگیری های درونی خود را نشان می دهد و حتی با کشیدن نقاشی این کشمکش ها را تخلیه کرده و کاهش می دهد.

نقاشی برای کودکان بیان امیال و خواسته های ناخوداگاه آنهاست. بیان آرزوها و خواسته های کودکان بیشتر از طریق فعالیت های هنری عملی می شود.

همچنین بیان غیر مستقیم خواسته ها و احساسات در شناخت کودکان و کمک به آنها در برطرف کردن احساسات و رفتارهای ناخوشایند بسیار موثر است. تفسیر و تحلیل نقاشی کودکان در امر مشاوره کودک و برطرف کردن مسائلی که کودک و خانواده را درگیر کرده است امر مهمی است.

رشد مهارت نقاشی کشیدن در کودکان مراحل متفاوتی دارد و همه کودکان با اندکی تفاوت از این مراحل عبور میکنند.

مراحل تکاملی نقاشی کودکان :

سرعت و شیوه کار هر کودک در مراحل متفاوت رشد نقاشی ، بستگی به مهارت های فیزیکی و ذهنی و هم چنین امکانات و شرایط محیط پیرامون دارد. در این زمینه پژوهشگران مراحل مختلفی را دسته بندی کرده اند و این مراحل در همه کودکان یکسان نیست و تفاوت هایی دیده می شود ، اما به طور کلی می توان گفت که مراحل تکامل نقاشی کودکان عبارتست از :

مرحله اول : سن 0 تا 1 سالگی

کودک به تحریکات دیداری توجه می کند. مداد را به دهان می برد و نمی تواند نقاشی بکشد.

مرحله دوم : سن 1 تا 2 سالگی

در 13 ماهگی اولین خط خطی ها و نقطه نقطه کشیدن کودک شروع می شود. خطوط کج و معوج می کشد و به حرکت مداد روی صفحه کاغذ نگاه می کند. خطوط نقاشی یک کودک 13 ماهه بدون نظم و آشفته است اما پس از شش ماه این خطوط نظم پیدا می کند.

مرحله سوم : سن 2 تا 4 سالگی

کودک خطوط عمودی و افقی و دایره ها را ترسیم می کند و آنها را طبق تصورات خود نام گذاری می کند.

مرحله چهارم : 4 تا 6 سالگی

آدمک در نقاشی او با دو عضو کشیده می شود و معمولا به شکل یک دایره با دو خط برای پاها ترسیم می شود. کودک هنوز توانایی کشیدن آدمک را به صورت کامل ندارد.

مرحله پنجم : 6 تا 12سالگی

کودک شکل واقعی آدمک را با اعضای بدن او نقاشی می کند. نقاشی او در این مرحله کامل است.

بررسی مسائل هیجانی در نقاشی کودکان :

در نقاشی های کودکان از طریق تفسیر خطوط ، رنگ ها و اشکال و اندام آدمک و همچنین کشیدن حیوانات و طبیعت می توان نسبت به شخصیت ، مسائل احساسی و هیجانی کودکان و ناخودآگاه آنها آگاهی پیدا کرد.

مسائلی که کودکان را رنج می دهد و از طریق نقاشی میتوان بصورت کلی از آن آگاهی پیدا کرد شامل :

پرخاشگری و ناسازگاری

افسردگی و خلق پایین

وسواس

مشکلات عاطفی مثل کمبود توجه و محبت

اضطراب و ترس

مورد آزار و اذیت قرار گرفتن و … .

پس از تفسیر و بررسی های دقیق تر این مشکلات در کودک و مصاحبه با والدین او ، مشاور می تواند از طریق تکنیک های بازی درمانی و قصه درمانی در کودک و همچنین آموزش رفتارهای درست و سبک فرزند پروری صحیح در والدین این مشکلات را برطرف می کند.

به طور کلی تست تفسیر نقاشی در کودکان منجر به شناخت کلی مشاور از شخصیت کودک و ارتباط او با نزدیکانش ، احساسات و عواطف او و همچنین مسائل و مشکلات دوران کودکی می شود و اطلاعات مفیدی برای ارتباط با کودک و تربیت و پرورش صحیح او در اختیار والدین و مشاور قرار می دهد.

منبع :

کتاب هنر تفسیر نقاشی از جعفر نظری ، شقایق تیلاب

مطالب مرتبط :

رنگارنگ

من چه رنگی هستم ؟

بازی درمانی

فواید بازی با پازل و جورچین

پرسش و پاسخ در حوزه کودک

اهمیت بازی با کودکان

با ما همراه باشید :

آدرس کانال تلگرام دکتر الهام مبلیان

آدرس اینستاگرام دکتر الهام مبلیان